Η συζήτηση του Χάρη Βλαβιανού με τη Μάργκαρετ Άτγουντ, που δικαιώνει απόλυτα τη φράση «η γυναίκα αυτή είναι ζωντανός θρύλος», δίπλα στον σιωπηρό αλλά συναρπαστικό πνευματικό διάλογο του Σεφέρη με τον Καμύ μέσα από το βλέμμα του Γιάννη Κιουρτσάκη, η επανέκδοση του σπάνιου «μονολόγου» του Μανόλη Αναγνωστάκη, όπως τον εξομολογήθηκε στον Μισέλ Φάις, ένα βιβλίο που ανατέμνει την εθνική μας ταυτότητα από τον Τάκη Παππά, και τέλος το νέο, ξεκαρδιστικό μυθιστόρημα για παιδιά από τον πολυαγαπημένο τους (και μας) Βαγγέλη Ηλιόπουλο, αυτά είναι τα νέα μας βιβλία αυτή τη βδομάδα!
Λογοτεχνικά δοκίμια
Σεφέρης και Καμύ
Γιάννης Κιουρτσάκης
Πολλά χώριζαν τον Καμύ από τον Σεφέρη: οι τόποι, η κοινωνική τάξη, η ιδιοσυγκρασία, η σχέση με την πολιτική, οι τρόποι της γραφής… Στα μύχια, ωστόσο, της ψυχής τους φώλιαζε κάτι που τους αδέλφωνε: το φως της Μεσογείου και μια ορισμένη ιδέα για την Ελλάδα. Αυτά θεμελίωσαν έναν σιωπηρό αλλά συναρπαστικό διάλογο και μια στάση ζωής απέναντι στα ουσιώδη: την άρνηση του φανατισμού· τον σεβασμό των ορίων· το χρέος του «εγώ» προς το «εμείς» της πόλεως· την αλληλεγγύη του καλλιτέχνη με την κοινότητα ζώντων και νεκρών που είναι ο πολιτισμός· την αφοσίωση στον συγκεκριμένο άνθρωπο με τις αρετές και τις αμαρτίες του· τον ακάματο αγώνα για την υπέρβαση του μηδενισμού. Είναι σημαδιακό ότι αυτή η στάση σμιλεύτηκε, και για τους δύο, μέσα στην τραγωδία ενός αιώνα που γέννησε τη φρίκη δύο παγκόσμιων πολέμων, το Ολοκαύτωμα και τη Χιροσίμα. Και ιδού: στο ξεκίνημα μιας νέας χιλιετίας ο κόσμος μας δείχνει ξανά το τραγικό του πρόσωπο, αφυπνίζοντας τους εφιάλτες της μισαλλοδοξίας, της προσφυγιάς και του πολέμου, την ίδια στιγμή που βιώνει μια πολυδιάστατη κρίση, χωρίς προηγούμενο: κρίση οικολογική, γεωπολιτική, κοινωνική, ηθική, πολιτισμική, κρίση του ανθρώπου. Έτσι, ο χτεσινός διάλογος των δύο δημιουργών αποκαλύπτεται όχι απλώς επίκαιρος, αλλά προφητικός. Χρειάζεται να τον θυμόμαστε και να τον ανανεώνουμε καθημερινά. Από τη ζωντάνια του θα κριθεί αν μπορεί να διασωθεί η ανθρωπιά μας.
Βουτιά σε παγωμένα νερά. Μια συζήτηση με τη Μάργκαρετ Άτγουντ για τη λογοτεχνία, τις δυστοπίες και τη γυναικεία ταυτότητα
Χάρης Βλαβιανός
«Στον Καναδά, όταν πηγαίνεις για κολύµπι στα δάση, τα νερά είναι τροµερά παγωµένα. Το ξεκίνηµα ενός βιβλίου λοιπόν είναι κάτι αντίστοιχο. Αναρωτιέσαι: Να µπω µέσα; Όχι; Μήπως; Όχι; Ο µόνος τρόπος να το κάνεις είναι να πάρεις φόρα και να βουτήξεις ουρλιάζοντας. Παίρνω φόρα και βουτάω στην ιστορία µου ουρλιάζοντας, γιατί διαφορετικά δε θα φτάσω ποτέ εκεί».
Η Μάργκαρετ Άτγουντ συζητά µε τον Χάρη Βλαβιανό για τη γραφή ως πράξη αισιοδοξίας, τα βιβλία που τη διαµόρφωσαν και τη «βιβλιοθήκη του µέλλοντος», τον σύγχρονο φεµινισµό και το αν κινδυνεύει η λογοτεχνία από την τεχνητή νοηµοσύνη.
Θεωρητικές επιστήμες
Παράδοξη χώρα
Τάκης Σ. Παππάς
Το 1974, τρεις οικογένειες με εισόδημα ίσο με τον εθνικό μέσο όρο των χωρών τους ‒μία στην Αθήνα, η δεύτερη στο Δουβλίνο και η τρίτη στη Λισαβόνα‒ απέκτησαν από ένα παιδί. Τα τρία παιδιά μεγάλωσαν, σπούδασαν, μπήκαν στην αγορά και έκαναν τις δικές τους οικογένειες. Σήμερα είναι μεσήλικες και καλά στην υγεία τους, ζουν πάντα στις πόλεις όπου γεννήθηκαν, με εισόδημα που συμπορεύεται με τον εθνικό μέσο όρο των χωρών τους. Ωστόσο, αν και οι τρεις απολαμβάνουν υψηλότερο βιοτικό επίπεδο από εκείνο των γονιών τους, τα μεταξύ τους επίπεδα ζωής διαφέρουν σημαντικά. Ο Ιρλανδός ζει 3,4 φορές καλύτερα από τους γονείς του το ’74 και ο Πορτογάλος ζει 2,3 φορές καλύτερα από τους δικούς του γονείς. Το βιοτικό επίπεδο του Έλληνα, όμως, είναι μόλις 1,2 φορές υψηλότερο από εκείνο των γονιών του πριν από μισό αιώνα. Πού οφείλεται η μακροχρόνια υστέρηση της Ελλάδας σε σχέση με την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, επίσης χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας; Τι έκαναν εκείνες καλύτερα από εμάς; Και ποια χρήσιμα μαθήματα αντλούμε από την εμπειρία τους; Σε αυτά τα τρία ερωτήματα, το παρόν βιβλίο –που αποτελεί και την πρώτη συγκριτική μελέτη της Ελλάδας με άλλες χώρες στον μακρύ χρόνο της Μεταπολίτευσης– δίνει απαντήσεις.
Παιδική λογοτεχνία
Ο Ιούλιος Φαταούλιος και οι χίλιες και μία συνταγές της Μαγειρίτσας
Βαγγέλης Ηλιόπουλος
Εικονογράφηση: Έφη Θεοδωροπούλου
Ο Ιούλιος Φαταούλιος απαγορεύει το μαγείρεμα σε ολόκληρη την αυτοκρατορία του.
Όλα τα μαγειρικά σκεύη, τηγάνια, κατσαρόλες, ταψιά, χύτρες, κατάσχονται. Και αν κάποιος μαγειρέψει, κλείνεται στα μπουντρούμια. Και τι τρώνε οι άνθρωποι; «Χαπομάμ», ένα χάπι που μπορεί να αντικαταστήσει το φαγητό. Ποιος θα βρεθεί να του δείξει ότι το φαγητό είναι συντροφικότητα, απόλαυση, χαρά και αγάπη; Η Μαγειρίτσα! Ναι, η μικρή μαγείρισσα! Όταν το Λαίμαργο Πουλί, ο πιο στενός συνεργάτης του αυτοκράτορα, ανακαλύπτει ότι κρυφά φτιάχνει σαλάτες, εκείνη προτείνει στον Φαταούλιο να μην τη στείλει φυλακή, αλλά να του λέει κάθε μέρα ένα παραμύθι-συνταγή μαγειρικής από τις χίλιες και μία συνταγές της. Εκείνος δέχεται, χωρίς να ξέρει ότι θα ανακαλύψει για το μαγείρεμα και το φαγητό τόσα, όσα δε φαντάζεται. Και κυρίως ότι κάθε φαγητό κρύβει μέσα του κι ένα παραμύθι.
