Πλήθος πιστών παραβρέθηκε στο βράδυ της Πέμπτης (25/7) στο παμπάλαιο πέτρινο εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής στην Καλλιτεχνούπολη Ραφήνας
Τη Θεία Λειτουργία τέλεσε ο πατέρας Φιλάρετος της Ιεράς Μονής Πεντέλης, στην οποία ανήκει διοικητικά το εκκλησάκι, όπως και τα περισσότερα ξωκλήσια της περιοχής μας
Στους εορτασμούς παραβρέθηκε ο Αντιδήμαρχος Ραφήνας Πικερμίου Γιώργος Δουβίτσας και πλήθος πιστών, ενώ μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας ακολούθησε αρτοκλασία υπερ υγείας των πιστών
Για το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής στην Καλλιτεχνούπολη Ραφήνας ο Δημήτρης Καμπούρογλου αναφέρει στο βιβλίο του “Αναδρομάρης της Αττικής” Αθήναι 1920, ότι υπήρχε μονύδριον του Γενεσίου της Θεοτόκου, ιδιοκτησίας των προγόνων του Δημητρίου Αναδρομάρη, ο οποίος ήταν ένας από αυτούς που ανακαίνισαν εκ βάθρων της Μονή Νταού (1558), έγινε μοναχός κι από Δημήτριος μετονομάστηκε σε Δαβίδ, κι από Αναδρομάρης εξαρχαϊζεται σε Αναδρομέα.
Ο Δαβίδ Αναδρομέας εφησύχαζε σε αυτό το πλησίον της Μονής Ταω μονύδριον. Κατόπιν το εκκλησάκι μετονομάστηκε από τους ντόπιους σε Αγία Παρασκευή, το οποίο αναφέρει ως μικρομονάστηρο. Σήμερα συνεχίζεται η παράδοση να προσέρχονται για τη γιορτή της κάτοικοι από όλες τις γύρω περιοχές.
Η Αγία Παρασκευή είναι από τις πλέον λαοφιλείς Αγίες της Χριστιανικής πίστης και ιδιαιτέρως αγαπημένη των πιστών. Αυτό αποδεικνύεται από την πληθώρα των ναών που είναι αφιερωμένοι στο όνομά της σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια αλλά και σε άλλες χριστιανικές χώρες. Μικρότεροι ή μεγαλύτεροι ναοί, μητροπολιτικοί ή εξωκλήσια, αλλά και Ιερές Μονές ανά την Ελλάδα, είναι αφιερωμένα στο όνομά της. Ο μεγάλος αριθμός τους αποδεικνύει το μέγεθος και τη σημασία της Αγιότητάς της για τους πιστούς και τη σημαντική θέση της στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας αλλά και στην ελληνική κοινωνία, πολύ περισσότερο στο παρελθόν, σε μικρότερο βαθμό στις μέρες μας.
Κάθε χρόνο, στις 26 Ιουλίου, τιμάται με ιδιαίτερη λαμπρότητα η μνήμη της. Η ημέρα αυτή είναι μια μεγάλη ημέρα, ξεχωριστής σημασίας, κυρίως για την ελληνική επαρχία και τις τοπικές κοινωνίες όπου τα έθιμα και οι παραδόσεις εξακολουθούν να επιβιώνουν σε σημαντικό βαθμό.
Οσιομάρτυρας, μεγαλομάρτυρας, παρθενομάρτυρας, θαυματουργή!
Αλλά ποια ήταν η Αγία Παρασκευή την οποία αποκαλείται οσιομάρτυρας, μεγαλομάρτυρας, παρθενομάρτυρας. Από που πήρε το όνομά της και γιατί εικονίζεται στις περισσότερες από τις αγιογραφίες της κρατώντας στο δεξί της χέρι έναν Σταυρό και στο αριστερό της έναν δίσκο με ένα ζευγάρι μάτια;
Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά δίνει ο σύντομος βίος και το μαρτύριό της, όπως αυτά περιγράφονται στα συναξάρι της.
Ο μαρτυρικός της βίος
Η Αγία Παρασκευή γεννήθηκε το 140 μ.χ. στη Ρώμη και πέθανε πολύ νέα, μόλις 40 ετών, γύρω στ 180 μ.χ., μετά από μακρύ μαρτύριο και τελικά αποκεφαλισμό.
Ο Αγαθόνικος και η Πολιτεία, οι γονείς της, ήταν χριστιανοί με ιδιαίτερη πίστη και γέννησαν την Παρασκευή σε μεγάλη ηλικία και μετά από πολλή προσευχή. Η κόρη τους τελικά, αν και αργά, ήρθε. Και εκείνοι, όπως είχαν υποσχεθεί στις παρακλήσεις τους, τη μεγάλωσαν με τις αρχές της χριστιανικής πίστης.
Από που πήρε το όνομά της
Η ημέρα που γεννήθηκε ημέρα Παρασκευή και έτσι έλαβε και το όνομά της. Αλλά αυτό δεν ήταν μια επιλογή των γονιών της απλά ημερολογιακή, δίχως θεολογική ουσία και συμβολιμό. Αν δηλαδή η κόρη των ευσεβών Χριστιανών Αγαθόνικου και Πολιτείας γεννιόταν Δευτέρα, δε θα την ονόμαζαν Δευτέρα.
Σύμφωνα με τον θεολόγο Λάμπρο Σκόντζο «Την ονόμασαν Παρασκευή, διότι γεννήθηκε την ημέρα της Παρασκευής, κατά την οποία προπαρασκευαζόμαστε για να εορτάσουμε την εβδομαδιαία εορτή της Αναστάσεως του Κυρίου μας, την Κυριακή».
Κηρύττοντας το λόγο του θεού
Αγία Παρασκευή ήταν μόλις 20 χρονων όταν οι γονείς της πέθαναν. Ο χρόνος του θανάτου της ήταν η χρονική αφετηρία για το ιερασποστολικό της έργο. Μοίρασε την περιουσία που είχε από τους γονείς της στους φτωχούς και άρχισε να κηρύττει το χριστιανικό λόγο στη Ρώμη και στα περίχωρά της.
Ομως αυτό δε βρήκε καθόλου σύμφωνο στον ειδωλολάτρη αυτοκράτορα Αντωνίνο (138 – 160 μ.Χ.). Διέταξε να τη συλλάβουν. Τη συνέλαβαν και της υποσχέθηκε πλούτη και άλλα αγαθά αρκεί να αρνιόταν τη χριστιανική της πίστη και να ασπαζόταν την ειδωλολατρία.
Το πρώτο μαρτύριο
Η Αγία Παρασκευή παρέμεινε σταθερή στην πίστη της με αποτέλεσμα να υποστεί σειρά βασανιστηρίων ώστε τελικά να καμφθεί:
Αρχικά την υπέβαλε στο βασανιστήριο της πυρακτωμένης περικεφαλαίας. Η Αγία κατάφερε να το υπομένει.
Τότε ο Αντωνίνος ζήτησε να σκληρύνουν τα βασανιστήρια σε βάρος της. Να τη βάλουν σε ένα καζάνι με καυτό λάδι και πίσσα. Εκείνη εξακολουθούσε να υπομένει και εκείνος δεν πίστευε αυτό που έβλεπε. Ετσι πλησίασε να βεβαιωθεί ότι η Αγία Παρασκευή ήταν μέσα σε καυτό λάδι και πίσσα και από τις καυτές αναθυμιάσεις, τυφλώθηκε και εκλιπαρούσε για το φως του.
Το πρώτο θαύμα
Τότε εκείνη έδωσε στον Αντωνίνο το φως του. Το αποτέλεσμα ήταν ο αυτοκράτορας να πιστέψει στο Χριστό και να σταματήσει τους διωγμούς εναντίων των Χριστιανών. Αυτό το θαύμα ήταν που καθιέρωσε την Αγία Παρασκευή προστάτιδα της όρασης και των ματιών και προστάτιδα των οπτικών.
Αυτός είναι ο λόγος που εικονίζεται κρατώντας ένα δίσκο με ένα ζευγάρι μάτια αλλά και που σε όλες τις εικόνες της υπάρχουν χρυσά και ασημένια τάματα με ένα ζευγάρι μάτια, ζητώντας την προστασία της.
Μετά από το θαύμα με τον Ατωνίνο η Αγία Παρασκευή αφέθηκε ελεύθερη και εξακολούθησε το κήρυγμα του Ευαγγελίου σε πολλά μέρη μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Ο Αρχιμανδρίτης Σίλας Κουκιάρης στη διδακτορική του διατριβή «Ο κύκλος του βίου της Αγίας Παρασκευής της Ρωμαίας και της εξ Ικονίου στη χριστιανική τέχνη» (1994) αναφέρει πως η Αγία Παρασκευή «με τη δύναμη του θείου λόγου και την ακτινοβολία της αγιότητάς της προσείλκυσε πολλούς ειδωλολάτρες στη χριστιανική πίστη». Τα θαύματά της έγιναν σύντομα γνωστά σε ολόκληρη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ο δεύτερος κύκλος του μαρτυρίου της
Μετά το θάνατο του Αντωνίνου το αυτοκρατορικό θώκο έλαβε ο Μάρκος Αυρήλιος (161-180 μ. Χ.). ο οποίος επανέφερε τους διωγμούς εναντίον των χριστιανών. Από τους πρώτους χριστιανούς που συνέλαβε ήταν η Παρασκευή. Έδωσε εντολή σε δύο έπαρχους, τον Ασκληπιό και τον Ταράσιο να τη βασανίσουν με αγριότητα. Την υπέβαλαν σε φρικτά βασανιστήρια τα οποία υπέμενε και στο τέλος την αποκεφάλισαν.
Ο τόπος του τελικού μαρτυρίου
Ενώ διασώζεται ο τρόπος του μαρτυρίου της Αγίας Παρασκευής, υπάρχουν διάφορες εκδοχές για τον τόπο του μαρτυρίου της. Ο πρόσφατα χειροτονημένος Ηλίας Μάκος αναφέρει πως τελικά η Αγία μαρτύρησε στην Ελλάδα και όχι στη Ρώμη και πως αυτή η άποψη ενισχύεται και από το γεγονός πως δεν αναφέρεται στο Ρωμαϊκό μαρτυρολόγιο.
Το που έγινε ο αποκεφαλισμός της είναι ένα σημείο προς διερεύνηση, καθώς έζησε τα πρώτα χριστιανικά χρόνια και οι συναξαριογράφοι της δεν παραθέτουν αναλυτικά στοιχεία.
Μεταγενέστεροι ερευνητές αναφέρουν τα Τέμπη Λάρισας – όπου υπάρχει και ο ναός της – άλλοι τη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με την παράδοση, το πιθανότερο είναι να μαρτύρησε στην τότε Θεσπρωτία και συγκεκριμένα στο χώρο, όπου βρίσκεται σήμερα η Μονή Πούντας, κοντά στο Καναλάκι Πρέβεζας, δίπλα στη μυθική Αχερουσία λίμνη.
Εκεί σώζεται και ο τάφος της, στον οποίο φέρεται να είναι θαμμένο το ακέφαλο σώμα της.
