Στις 14 Αυγούστου 2005, η Ελλάδα και η Κύπρος βυθίστηκαν στο πένθος όταν το αεροσκάφος της Helios Airways, πτήση ZU522, συνετρίβη στην περιοχή του Γραμματικού, σκοτώνοντας και τους 121 επιβαίνοντες. Η τραγωδία αυτή παραμένει μέχρι σήμερα μία από τις χειρότερες αεροπορικές καταστροφές στην ιστορία της πολιτικής αεροπορίας.
Το Boeing 737-300 της Helios Airways είχε απογειωθεί από τη Λάρνακα της Κύπρου με προορισμό την Πράγα, μέσω Αθήνας. Περίπου 30 λεπτά μετά την απογείωση, οι πιλότοι ανέφεραν προβλήματα με το σύστημα κλιματισμού του αεροσκάφους. Το σύστημα πίεσης της καμπίνας δεν λειτούργησε σωστά, με αποτέλεσμα οι επιβαίνοντες να χάσουν τις αισθήσεις τους λόγω υποξίας, ενώ το αεροσκάφος συνέχιζε να πετά στον αυτόματο.
Η προσπάθεια των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας να επικοινωνήσουν με το πλήρωμα απέβη άκαρπη, και μαχητικά αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας ανέλαβαν την αναγνώριση του αεροσκάφους. Οι πιλότοι των F-16 ανέφεραν ότι το πλήρωμα και οι επιβάτες ήταν αναίσθητοι, και είδαν έναν αεροσυνοδό να προσπαθεί να ανακτήσει τον έλεγχο του αεροσκάφους. Ωστόσο, οι προσπάθειές του ήταν μάταιες. Το αεροσκάφος, χωρίς καύσιμα, συνετρίβη σε ορεινή περιοχή του Γραμματικού, αφήνοντας πίσω του μόνο συντρίμμια και πτώματα.
Οι αιτίες της τραγωδίας
Η έρευνα για τα αίτια της καταστροφής αποκάλυψε μια σειρά από ανθρώπινα λάθη και τεχνικές δυσλειτουργίες. Ένα από τα κύρια αίτια ήταν ότι το σύστημα ρύθμισης της πίεσης της καμπίνας είχε τοποθετηθεί λανθασμένα σε χειροκίνητη λειτουργία από το πλήρωμα εδάφους πριν από την απογείωση. Το πλήρωμα πτήσης δεν παρατήρησε το λάθος αυτό κατά τον προέλεγχο, και έτσι το σύστημα πίεσης δεν ενεργοποιήθηκε σωστά κατά την άνοδο του αεροσκάφους, οδηγώντας στη μοιραία υποξία.
Η τραγωδία ανέδειξε σημαντικά ζητήματα όσον αφορά την ασφάλεια πτήσεων και τη διαχείριση κρίσεων σε αεροπορικές εταιρείες. Το δυστύχημα αυτό οδήγησε σε αλλαγές στους κανονισμούς και τις διαδικασίες συντήρησης αεροσκαφών, καθώς και στη βελτίωση της εκπαίδευσης του προσωπικού.
Η πτώση του Helios στο Γραμματικό αποτέλεσε ένα σοκ για την ελληνική και κυπριακή κοινωνία. Οι οικογένειες των θυμάτων έμειναν με αμέτρητα ερωτήματα και ανείπωτο πόνο, ενώ η αεροπορική εταιρεία Helios Airways αντιμετώπισε έντονη κριτική και τελικά έκλεισε το 2006.
