Για το φαινόμενο της βίας στη σύγχρονη κοινωνία και κατ’ επέκταση για το ζήτημα του χουλιγκανισμού, με αφορμή και τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα στη Νέα Φιλαδέλφεια και τη δολοφονία του Μιχάλη Κατσούρη, μίλησε στο irafina.gr η κοινωνική εγκληματολόγος και εγκληματολογική ψυχολόγος Χρύσα Καλτσώνη.
Η αξιόλογη εγκληματολόγος ειδικεύεται, μεταξύ άλλων, στα θέματα «Διαχείριση κρίσεων στην Αστυνομία και στον Στρατό», «Εγκληματολογία και σύγχρονη κοινωνία» και «Εγκληματολογία και Παραβατική Συμπεριφορά», έχοντας προσφάτως πραγματοποιήσει και σχετικές διαλέξεις.
-Διαχείριση κρίσεων, λοιπόν, τι δεν πήγε καλά στα πρόσφατα γεγονότα της Νέας Φιλαδέλφειας;
Δυστυχώς ο ποδοσφαιρικός χουλιγκανισμός είχε ανέκαθεν μια βαθιά επίδραση στη σύγχρονη κοινωνία. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης (Κεντρική και Ανατολική), πολλές οικογένειες έχουν τον φόβο της εκρηκτικής συμπεριφοράς που μπορεί να δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια ή παραμονή ενός ποδοσφαιρικού αγώνα. Οι τσακωμοί επίσης στον δρόμο είναι συνηθισμένοι πριν και μετά από τον αγώνα, όπως συνέβη και στην περίπτωση των Κροατών με τον άτυχο Μιχάλη Κατσούρη.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πολλοί γονείς, αρνούνται να αφήσουν τα παιδιά τους να πάνε να παρακολουθήσουν έναν αγώνα ποδοσφαίρου λόγω το ότι οι τσακωμοί και οι μολότοφ είναι πολύ συνηθισμένα φαινόμενα, με πολλά περιστατικά βίας να έχουν οδηγήσει σε θάνατο.
Οι στρατηγικές της αστυνομίας για τη μείωση του χουλιγκανισμού διαφέρουν από χώρα σε χώρα, με ένα κοινό χαρακτηριστικό πάντως να είναι ότι δαπανώνται τεράστιοι πόροι. Παραδείγματος χάριν, στην Ιταλία τα ποσά που δαπανώνται είναι πολύ μεγάλα προκειμένου να αποφευχθεί η μορφή βίας ετησίως με το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι είναι σημαντικό να μελετηθούν ποιες στρατηγικές είναι πιο αποτελεσματικές προκειμένου να μειωθεί η βία των χούλιγκανς.
Χαρακτηριστικό είναι ότι οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν εδώ και χρόνια την έντονη και συχνά αδιάκριτη αστυνόμευση. Ενώ η αστυνομία σε χώρες της Νότιας Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής εξακολουθεί να τείνει να χρησιμοποιεί σκληρή και αδιάκριτη αστυνόμευση, μερικές φορές οπλισμένη με δακρυγόνα και όπλα από καουτσούκ, στην Ελλάδα χρήζει η συμμετοχή πολλών και διαφορετικών φορέων, καθώς οι πρωτοβουλίες οι οποίες παίρνονται και οι δράσεις, δίνουν έμφαση στην πρόληψη και δεν περιορίζεται στην καταστολή και τη δίωξη.
Όσον αφορά την παραβατικότητα που σχετίζεται με το ποδόσφαιρο, η διαχείριση των κρίσεων από την πλευρά την αστυνομίας πρέπει να ανταποκρίνεται περισσότερο στις μεταβαλλόμενες εκδηλώσεις και κουλτούρες βίας.
Η κάθε χώρα, έχει διαφορετική κουλτούρα και η Ελλάδα είναι μία χώρα που τη χαρακτηρίζει ο φανατισμός. Μια καλή πρόταση για την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου είναι η ενίσχυση των περιορισμών στα ταξίδια στο εξωτερικό, η θέσπιση νέων μέτρων για την αποτροπή ταξιδιού γνωστών χούλιγκαν στο εξωτερικό, και ο σωματικός έλεγχος όλων όσων πρόκειται να συμμετάσχουν στην παρακολούθηση ενός αγώνα.
Στην περίπτωση των γεγονότων της Νέας Φιλαδέλφεια, έπρεπε να είχαν αξιολογηθεί καλύτερα τα προφίλ των συγκεκριμένων χούλιγκανς που πέρασαν τα σύνορα της χώρας και να υπήρχε αντίδραση από την αστυνομία εξ αρχής. Η καθυστέρησή της αποδείχθηκε καθοριστική στο να μην μπορέσουν έπειτα να ελέγξουν εγκαίρως την κατάσταση. Δυστυχώς δεν δόθηκε η απαραίτητη προσοχή και ανάλυση στο προφίλ της συγκεκριμένης ομάδας οπαδών που μπήκε στη χώρα.
-Ως profiler, πώς θα περιέγραφες το προφίλ των συγκεκριμένων Κροατών οπαδών που έφτασαν στην Αθήνα και προκάλεσαν τα επεισόδια στη Νέα Φιλαδέλφεια;
Το συγκεκριμένο προφίλ των Κροατών θα λέγαμε ότι συνδέεται άμεσα με μια από τις τυπολογίες χαρακτήρων του Ιπποκράτη, αυτή του χολερικού. Ο Χολερικός ή αλλιώς το χολερικό μίασμα, συνδέεται με το θυμό, το οποίο είναι το κύριο του στοιχείο. Έχει πολύ έντονη την τάση για καταστροφή καθώς επίσης εξάρτηση και έντονη προσκόλληση με την οικογένειά του. Το προφίλ του χολερικού αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό το προφίλ των συγκεκριμένων ατόμων. Όταν θα θυμώσει, οι αντιδράσεις του θα είναι έντονες και πολλές φορές επιθετικές και βίαιες. Στη θλίψη του, το χολερικό άτομο έχει άρνηση για ζωή, απομονώνεται και δε θέλει να βρίσκεται με κόσμο.
Γενικώς βρίσκεται σε σύγχυση και μέσα του ψυχικά βρίσκεται διαρκώς σε σύγκριση. Αντίθετα στη χαρά, θα είναι το ίδιο καταστροφικός. Οι εκδηλώσεις του θα είναι έντονες, όπου θα θέλει να καταστρέψει. Ή θα εκδηλωθεί προς τα έξω, ή θα εκδηλωθεί εσωτερικά. Τα ξεσπάσματα του είναι πολύ εκρηκτικά και μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλα περιστατικά βίας. Η καταστροφή για το συγκεκριμένο είδος ατόμων είναι χαρά. Η τυπολογία του χολερικού έχει συνδεθεί με την προσωπικότητα του Χίτλερ, καθώς η προσωπικότητα του Hitler κατανομήθηκε στο χολερικό Μίασμα, ως αυτοκαταστροφική προσωπικότητα.
-Τόση επιθετικότητα στις σύγχρονες κοινωνίες, γιατί;
Ζούμε σε μια κοινωνία η οποία εξελίσσεται με ταχύτατους και μεταβαλλόμενους ρυθμούς. Οι παράγοντες είναι πολλαπλοί. Σίγουρα η εποχή του covid βοήθησε πολύ στην εξάπλωση της επιθετικότητας, καθώς μεγάλο ποσοστό του κόσμου κλείστηκε στον εαυτό του και ήρθε αντιμέτωπος με τον ίδιο του τον εαυτό κάτι που δεν είναι εύκολο.
Αυξήθηκαν τα διαζύγια, βγήκαν στην επιφάνεια πολλά περιστατικά κακοποίησης και όπως δείχνουν τα πράγματα αυτό το φαινόμενο θα απασχολήσει πολύ τον κόσμο κοινωνικά καθώς θα συνεχίσουν να βγαίνουν για αρκετό καιρό ακόμα περιστατικά βίας στην επιφάνεια. Επίσης, η ανεργία έχει εκτοξευθεί στα ύψη, καθώς τα έξοδα έχουν πολλαπλασιαστεί και οι τιμές σε βασικά είδη διατροφής αυξάνονται συνεχώς. Όλοι αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν έναν πολύ στρεσογόνο και τοξικό τρόπο ζωής και φυσικά όχι υγιή.
Βάσει ερευνών που έχουν πραγματοποιηθεί από επιστήμονες του CBDolie.nl, τα επίπεδα του άγχους έχουν εκτοξευτεί από την εποχή του covid και μετά. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα, δυστυχώς, είναι η χώρα με το μεγαλύτερο άγχος στην Ευρώπη, έχοντας συνολικά την υψηλότερη βαθμολογία άγχους 71,8 στα 100.
Η Ελλάδα βρέθηκε στην κορυφή της λίστας αφού σημείωσε υψηλή βαθμολογία τόσο για αναφορές επικράτησης στρες όσο και κατάθλιψης. Η Ελλάδα έχει επιπολασμό κατάθλιψης 6,52%, το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη καθώς και το 57% των ερωτηθέντων ανέφερε συχνό στρες, το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό όλων των ευρωπαϊκών χωρών.
Bιογραφικό
Η Χρύσα Καλτσώνη είναι επιστήμων του κλάδου της Εγκληματολογίας και Αναπληρώτρια Πρόεδρος του Ευρω-Αμερικανικού Συμβουλίου Γυναικών (EAWC). Το εκπαιδευτικό της υπόβαθρο αποτελείται από προπτυχιακές σπουδές στην Κοινωνιολογία, με ειδίκευση στην «Καταπολέμηση του Οργανωμένου Οικονομικού Εγκλήματος και Χρηματοδότηση της Τρομοκρατίας. Ευρωπαϊκές Θεσμικές Ιδιαιτερότητες».
Το πρώτο της μεταπτυχιακό ήταν στο Executive MBA με ειδίκευση στην «Ηγεσία όλων των ενόπλων ειδικών δυνάμεων του Στρατού και Αστυνομίας και ποιες οι ηγετικές ιδιότητες και ο αντίκτυπός τους στη διαχείριση κρίσεων σε περίοδο πολέμου», από το Πανεπιστήμιο Bolton, UK.
Προσεχώς, ολοκληρώνει το δεύτερο της μεταπτυχιακό στην Εγκληματολογική και Δικαστική Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο Lancashire, UK. Σπουδάζει επίσης την Επιστήμη της Γραφολογίας στο Ελληνικό Ινστιτούτο Γραφολογίας.
Είναι πιστοποιημένη από το πανεπιστήμιο Αιγαίου στη ψύχωση και το έγκλημα. Επίσης έχει συνεργαστεί με την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία δημοσιεύοντας άρθρο με θέμα «Ηγεσία στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία» στο περιοδικό Αεροπορική Επιθεώρηση (τεύχος 122).
