Σε περίπου 300 σελίδες περιγράφουν οι δικαστές του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου της Αθήνας το σκεπτικό πίσω από την απόφασή τους για την εθνική τραγωδία με τους 104 νεκρούς στο Μάτι Αττικής τον Ιούλιο του 2018.
Τα πρακτικά της πολύμηνης δίκης έφτασαν τις 8.200 σελίδες, ενώ έχει ήδη ασκηθεί έφεση που αφορά το σύνολο της απόφασης, δηλαδή τους αθωωθέντες, τα ελαφρυντικά που αναγνωρίστηκαν στους πέντε εκ των έξι καταδικασθέντων, αλλά και τη μετατροπή της ποινής τους σε χρηματική, με αποτέλεσμα η υπόθεση να εξεταστεί από την αρχή για όλους σε δεύτερο βαθμό. Πλέον, απομένουν ελάχιστες ημέρες προκειμένου να συμπληρώσει την έφεσή του ο εισαγγελέας Σπύρος Παππάς, ενώ άμεσα αναμένεται ο προσδιορισμός της δίκης σε δεύτερο βαθμό.
Η απόφαση, που καθαρογράφηκε μέσα σε έναν μήνα από την πρόεδρο της έδρας, αναλύει διεξοδικά το σκεπτικό των τριών δικαστών γύρω από την υπόθεση. Το δικαστήριο ακολούθησε σε αρκετά σημεία την εισαγγελική πρόταση, όπως για παράδειγμα στο ζήτημα της μεταστάθμευσης των αεροσκαφών, όπου έκρινε πως «αποδείχθηκε ότι οι προληπτικές ενέργειες για την επιχειρησιακή μεταστάθμευση των εναέριων μέσων (λόγω καθετότητας ανέμων και θερμοκρασίας) αφορούσαν μόνο τα Α/Φ CL-215 τύπου Canadair και πράγματι έγιναν, για λόγους δε που αφορούν την Π.Α. συνέβη, όπως προαναφέρθηκε, το ίδιο για τα Α/Φ CL-415 τύπου Canadair».
Εναέρια μέσα
Μάλιστα, οι δικαστές αμφισβήτησαν τους ισχυρισμούς του τεχνικού συμβούλου Ανδριανού Γκουρμπάτση για τη πτητικό μέσο Kamov 32, λέγοντας πως «παρά τα αντιθέτως σχετικώς υποστηριζόμενα από τον τεχνικό σύμβουλο Ανδριανό Γκουρμπάτση, δεν υπήρχε δυνατότητα για λόγους ευστάθειας, ασφάλειας της πτήσης και εξοικονόμησης καυσίμου να έρθει το Kamov 32 (Χίου) από τη Χίο στην Αττική με αναρτημένο κάδο και να επιχειρήσει κατευθείαν στην Νταού, όπως, επίσης, ήταν αναγκαίος ο ανεφοδιασμός του με καύσιμα, όταν θα έφτανε στην Αττική, ώστε να μπορέσει εν συνεχεία να επιχειρήσει».
Οι δικαστές δεν εντόπισαν πλημμελή αξιοποίηση των εναέριων μέσων, αλλά υιοθέτησαν την εισαγγελική πρόταση ως προς το σκέλος της Motor Oil και της απόφασης εκτροπής ελικοπτέρου προς τις εγκαταστάσεις της. «Ο 3ος κατηγορούμενος, Ιωάννης Φωστιέρης, κατά την ενώπιον του δικαστηρίου αυτού απολογία του, κατέθεσε ότι μετά τις 17.40 δέχθηκε δύο τηλεφωνήματα από τον επιχειρηματία Ιωάννη Βαρδινογιάννη και εν συνεχεία ένα τηλεφώνημα από τον μηχανικό ασφάλειας των εν λόγω διυλιστηρίων, οι οποίοι του ζήτησαν να ενισχυθούν οι επίγειες δυνάμεις με εναέρια μέσα, τονίζοντάς του μάλιστα ο μηχανικός ασφαλείας ότι “θα τινάζονταν στον αέρα”. Ωστόσο, ο 3ος κατηγορούμενος ουδέποτε επικοινώνησε με τον επίγειο επικεφαλής, ώστε να λάβει από αυτόν ενημέρωση σχετικά με την αναγκαιότητα να επιχειρήσει εναέριο μέσο στο ανωτέρω σημείο. Εν όψει των ανωτέρω και χωρίς να παραγνωρίζεται η επικινδυνότητα της κατάστασης, που επικρατούσε στις εγκαταστάσεις της Motor Oil, το δικαστήριο κρίνει ότι δεν ήταν επιχειρησιακά ορθή η επιλογή εκτροπής καθόσον η κατάσταση που επικρατούσε στην περιοχή πέριξ της Motor Oil μπορούσε να αντιμετωπιστεί με τις επίγειες δυνάμεις, ενώ, αντιθέτως, ήταν καθοριστικής σημασίας η συμβολή του ανωτέρω ελικοπτέρου στην κατάσβεση της πυρκαγιάς στην περιοχή της Νταού».
Ρένα Δούρου
Σύμπνοια δικαστών και εισαγγελέα υπήρχε και για την περίπτωση της τότε περιφερειάρχου Αττικής, Ρένας Δούρου, η οποία κρίθηκε αθώα από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο για όλες τις κατηγορίες.
«Ως προς την αποδιδόμενη σε αυτήν αμελή συμπεριφορά, κατά το σκέλος αυτής, που σχετίζεται με το ότι δεν είχε μεριμνήσει για την αποψίλωση και απομάκρυνση της ξερής φυτικής βιομάζας από τις φυτεμένες νησίδες και τα πρανή του οδικού δικτύου ευθύνης της για το έτος 2018 και προ της έναρξης της αντιπυρικής περιόδου, προέκυψε […] ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο, υπήρχε ενεργή σύμβαση εργασιών συντήρησης οδικού δικτύου ΠΕ Αν. Αττικής, αλλά και πως η καλή εκτέλεση και εφαρμογή των υποχρεώσεων της αναδόχου εταιρίας στη σύμβαση αυτή πιστοποιείται από την ίδια την έκθεση των Επιθεωρητών – Ελεγκτών της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ), όπου γίνεται δεκτό ότι είχαν εκτελεστεί όλες οι εργασίες, που αφορούν την πρόληψη πυρκαγιών σε μήκος 15 χλμ. επί της Λεωφόρου Μαραθώνος, εντός της οποίας περιλαμβάνεται και το τμήμα της, που εμπίπτει στην πληγείσα περιοχή».
Επιπλέον, κατά τους δικαστές αποδείχθηκε ότι «ο αντιπυρικός σχεδιασμός, εν όψει της αντιπυρικής περιόδου, είχε προχωρήσει κανονικά, εκ μέρους των υπηρεσιών της περιφέρειας».
Ευάγγελος Μπουρνούς
Αθώοι κρίθηκαν, παρά την αντίθετη εισαγγελική πρόταση, οι Βάιος Θανασιάς, τότε αντιδήμαρχος Δήμου Μαραθώνα, ο Ευάγγελος Μπουρνούς, τότε δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου, και ο Αντώνης Παλπατζής, τότε αντιδήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου.
Μάλιστα, για τον κ. Μπουρνούς ο εισαγγελέας Παναγιώτης Μανιάτης ήταν καταπέλτης σχετικά με την κατηγορία της «εσφαλμένης ενημέρωσης» που παρείχε μέσω των συνεντεύξεών του σε ΜΜΕ πανελλαδικής εμβέλειας. «Αποδείχθηκε ότι ο δήμαρχος Ραφήνας έκανε ενημερωτικές παρεμβάσεις στα ΜΜΕ και παρείχε ενημέρωση για την εξέλιξη της φωτιάς. Υπό τη θεσμική του ιδιότητα παρείχε ενημέρωση μέσω ΜΜΕ και όσοι τον άκουγαν να παρέχει διαβεβαιώσεις εφησύχασαν ότι η φωτιά έχει αντίθετη κατεύθυνση. Οφειλε να αναμεταδίδει με υπευθυνότητα ή να απέχει από την ενημέρωση που έχει λάβει από μη αξιόπιστες πηγές», είχε πει ζητώντας την ενοχή του ο κ. Μανιάτης.
Ωστόσο, οι δικαστές είχαν την άποψη πως δεν υφίσταται αμελής συμπεριφορά και δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί ποινική ευθύνη του Ευάγγελου Μπουρνούς, για το επελθόν αποτέλεσμα, γιατί «είχε αντλήσει τη σχετική του γνώση από μηνύματα πολιτών, που είχαν αντιληφθεί τη φωτιά από μακριά και είχαν εκτιμήσει ότι αυτή κατευθυνόταν προς τον Διόνυσο και δεν θα περνούσε τη Λεωφόρο Μαραθώνος. Επίσης, ως ήδη αναφέρθηκε, οι αρμόδιοι επίγειοι επικεφαλής δεν είχαν ενημερώσει, ως ώφειλαν και μπορούσαν, για την εκτιμώμενη από αυτούς πορεία και κατεύθυνση της πυρκαγιάς και τον εκτιμώμενο χρόνο προσέγγισης της πυρκαγιάς στις κατοικημένες περιοχές. Ως εκ τούτου, η ανωτέρω δήλωση του 18ου κατηγορουμένου δεν οφείλεται σε δική του υπαιτιότητα, αλλά αντιθέτως στην ανωτέρω πλημμελή συμπεριφορά, που επέδειξαν οι επίγειοι επικεφαλής».
Για την απαλλαγή του οι δικαστές συνυπολόγισαν πως το σπίτι του κατηγορουμένου βρισκόταν στην πληγείσα περιοχή και η οικογένειά του προκειμένου να διασωθεί κατέφυγε στη θάλασσα. «Καθίσταται, επομένως, σαφές ότι ο κατηγορούμενος είχε διαμορφώσει εδραία πεποίθηση περί της βασιμότητας των όσων είπε και η συμπεριφορά του εν όψει των ανωτέρω δικαιολογείται. Εξάλλου, ουδόλως αποδείχθηκε ότι η ανωτέρω δήλωσή του επηρέασε το επελθόν αποτέλεσμα».
Βάιος Θανασιάς
Την καταδίκη του αντιδημάρχου Μαραθώνα, Βάιου Θανασιά, είχε ζητήσει ο εισαγγελέας, με τους δικαστές να διαφωνούν και να υποστηρίζουν πως «είχε λάβει τα προσήκοντα μέτρα για τον καθαρισμό των χώρων αρμοδιότητάς του αφού μεταξύ άλλων προέκυψε ότι κατά το έτος 2018 οι ποσότητες των σωρευμένων υπολειμμάτων, που περισυνελέγησαν και μεταφέρθηκαν, ήταν σημαντικά ανώτερες σε σχέση με το προηγούμενο έτος». Σχετικά με τις ακαθάριστες ακάλυπτες εκτάσεις ιδιοκτητών που δεν συμμορφώθηκαν στις οδηγίες, το δικαστήριο έκρινε πως «ουδόλως αποδείχθηκε ποιες ήταν οι ακαθάριστες ακάλυπτες εκτάσεις, αν αυτές βρίσκονταν εντός σχεδίου, ώστε να ανακύπτει σχετική αρμοδιότητα του δήμου και αν αυτές ήταν περιφραγμένες ή απερίφρακτες».
Για τη μη διενέργεια άσκησης πολιτικής προστασίας σημειώνεται στην απόφαση πως στον Δήμο Μαραθώνα αποδείχθηκε ότι είχε καταρτιστεί επιχειρησιακό σχέδιο πολιτικής προστασίας, αλλά άσκηση για την πρακτική εφαρμογή του δεν είχε πραγματοποιηθεί. «Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση, δεν υφίσταται αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της παράλειψης αυτής και του επελθόντος αποτελέσματος, καθόσον δεν αποφασίστηκε η απομάκρυνση των πολιτών» και κατά συνέπεια δεν μπορεί να καταλογιστεί στον κατηγορούμενο.
Αντώνιος Παλπατζής
Η τελευταία περίπτωση στην οποία διαφώνησαν εισαγγελέας και δικαστήριο ήταν αυτή του Αντωνίου Παλπατζή, αντιδημάρχου Ραφήνας-Πικερμίου, ο οποίος απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες. «Ο Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου λειτούργησε, στις 23-07-2018, επαρκώς και αποτελεσματικά. […] Σε επίπεδο προληπτικό, είχαν γίνει οι προβλεπόμενες ενέργειες προετοιμασίας και ενημέρωσης. Ο δήμος είχε μεριμνήσει για την οργάνωση, στελέχωση και εξοπλισμό σημαντικών και ικανών εθελοντικών κλιμακίων, διέθετε σημαντικό αριθμό εθελοντικών οχημάτων, καθώς και επανδρωμένα πυροφυλάκια σε διάφορα σημεία της περιοχής ευθύνης του. Αλλωστε, το πυροφυλάκιο στη θέση “Οχυρό” ήταν αυτό που αντιλήφθηκε σχεδόν άμεσα τη φωτιά και την ύπαρξη καπνού στην περιοχή», αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην απόφαση.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΚΥΔΡΑΣ (ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ): «Να αποδοθεί δικαιοσύνη»
«Η άμεση καθαρογραφή της απόφασης του Ματιού σηματοδοτεί πως η Δικαιοσύνη έχει εγκύψει πάνω από την υπόθεση προκειμένου να μην παραγραφεί. Δεύτερο ζητούμενο για τους συγγενείς των θυμάτων είναι το Εφετείο να αξιολογήσει όλα τα στοιχεία προκειμένου να αποδοθεί δικαιοσύνη και ευθύνες σε όλους τους παράγοντες που συνετέλεσαν στον τραγικό χαμό των ανθρώπων. Και οι ποινές να είναι αντίστοιχες των πλημμελειών και των παραλείψεων των κατηγορουμένων που οδήγησαν στον θάνατο 104 συνανθρώπων μας», λέει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο Δημήτρης Σκύδρας, συνήγορος οικογενειών θυμάτων στο Μάτι.
elefterostypos.gr
