Οι συνεργασίες του Μάνου Χατζιδάκι με τον Νίκο Γκάτσο έχουν δώσει ορισμένα από τα αριστουργήματα της ελληνικής δισκογραφίας. Ένα από αυτά είναι και το τραγούδι «Ο Γιάννης ο Φονιάς» που ερμήνευσε ο Μανόλης Μητσιάς στον δίσκο «Αθανασία» του 1975.
Το τραγούδι, σε στίχους του Γκάτσου, αφηγείται εκ πρώτης την επιστροφή στο χωριό ενός δολοφόνου που θεωρητικά μόλις έχει βγει από τη φυλακή. Μέσα τους όμως οι στίχοι «κρύβουν» την καθημερινότητα και τις αντιλήψεις μιας άλλης εποχής.
Η σάλα, το γλυκό, το φίλημα στο χέρι, η άρνηση να μιλήσουν για το φονικό. Τραγούδι δραματικό από την αρχή μέχρι το τέλος του, όταν είναι ξεκάθαρο πως και «το Φρωσί» αυτοκτονεί.
Υπήρξε πραγματικά ο «Γιάννης ο φονιάς»;
Για το κατά πόσο οι στίχοι βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα έχουν υπάρξει διάφορες θεωρίες. Η επικρατέστερη έχει αφηγηθεί από τον παραγωγό της ΕΡΑ, συνεργάτη του Χατζηδάκη και έναν άνθρωπο που είχε συνομιλίες με τον Γκάτσο. Τον Γιώργο Μητρόπουλο.
Η εκδοχή που έχει αφηγηθεί ο Μητρόπουλος ουσιαστικά μπορεί να επιβεβαιωθεί και από τα δημοσιεύματα της εποχής, που εντοπίσαμε στα αρχεία Τύπου και θα δείτε και στη συνέχεια και ουσιαστικά ταυτίζουν τον γυναικοκτόνο με τον ήρωα του τραγουδιού «Ο Γιάννης ο φονιάς».
Η αφήγηση του Μητρόπουλου
Έχει αναφέρει ο Μητρόπουλος, όπως διαβάζουμε στον Εθνικό Κήρυκα: «Καθώς σερβίριζα τον καφέ του, συχνά με ρωτούσε για τον τόπο μου κι εγώ του αράδιαζα ιστορίες θρυλούμμενες αλλά και πραγματικές. Μια μέρα του αφηγήθηκα μια σύγχρονη τραγωδία, ένα έγκλημα τιμής που συνέβη στο χωριό μου και ήμουν αυτόπτης μάρτυρας για λίγα δευτερόλεπτα, μέχρι η μητέρα μου να μου κλείσει με το χέρι της τα μάτια και να με κλειδώσει στο σπίτι. Δεν τον έλεγαν Γιάννη, αλλά θα ακολουθήσω την ονοματοδοσία του ποιητή στους πρωταγωνιστές του δράματος. Ο Γιάννης, λοιπόν, και το Φροσί. Ο Γιάννης είχε κλέψει από έρωτα τη γυναίκα του και είχαν 7 παιδιά, έξι αγόρια και μία κόρη, το Φροσί» αναφέρει.
Και συνεχίζει: «1960, Καλοκαίρι, ο Γιάννης σε ένα γλέντι στο καφενείο του χωριού και μέσω μιας άτυχης στιγμής, ανακαλύπτει πως ο κολλητός του διατηρεί σχέση με τη γυναίκα του. Το κακό δεν άργησε να συμβεί. Ο Γιάννης πάνω στη ροδαυγή σκότωσε τη γυναίκα του και πήγε φυλακή, όμως αθωώθηκε γιατί ήταν ‘εν βρασμώ ψυχής’ και όταν η είδηση έφτασε στο χωριό, το χωριό πανηγύρισε. Οι ίδιοι άνθρωποι που στην αντίθετη περίπτωση θα τον εξοστράκιζαν, του όπλισαν και το χέρι, γιατί αυτό επέβαλε η ‘βεντέτα’ του χωριού.
Ο Γιάννης ήταν αδερφός του παππού μου και μετά την αθώωσή του, τον υποδέχτηκαν στη σάλα του πατρικού μου μαζί με τα παιδιά του, όλοι οι συγγενείς. Λίγους μήνες μετά, το κακό δίπλωσε. Το Φροσί, μην αντέχοντας το χαμό της μάνας της, αυτοκτόνησε στα δεκαοκτώ της. Εκτοτε ο παππούς Γιάννης καθόταν στην αυλή, με το βλέμμα απλανές προς το δάσος. Η κατά Γκάτσο ιστορία του Γιάννη του Φονιά, δεν είναι άλλη από αυτή τη σύγχρονη τραγωδία, που οι λεπτομέρειές της είχαν εξάψει το ενδιαφέρον του ποιητή».
Το έγκλημα του 1960 στο Πύργο
Την Τρίτη 2 Αυγούστου του 1960 οι εφημερίδες που κυκλοφορούν έχουν στις μέσα σελίδες τους μία είδηση από ένα ορεινό χωριό στον Πύργο.
Διαβάζουμε το χαρακτηριστικό απόσπασμα από την εφημερίδα Αυγή. «Στις το πρωί στον συνοικισμό Πόθου, κοντά στο ορεινό χωριό Λάλα, ο Θεόδωρος Μητρόπουλος, λαϊκός οργανοπαίκτης, ετών 40, έγγαμος και πατήρ 7 τέκνων, κατέσφαξε με μαχαίρι μέσα στο σπίτι του την σύζυγό του Δήμητρα, ετών 36, για λόγους τιμής.
Ο δράστης λίγη ώρα προ του εγκλήματός του είχα ανακαλύψει περί τις 50 ερωτικές επιστολές της συζύγου του, τις οποίες έστελνε κατά καιρούς στον εραστή της Κ. Χαρλάμη, ετών 40, πατέρα 4 τέκνων, επίσης λαϊκό οργανοπαίκτη και φίλο του δράστου».
Οι δυο οργανοπαίκτες ήταν φίλοι και έπαιζαν μαζί σε ένα πανηγύρι. Όταν τελείωσαν ήταν και οι δύο μεθυσμένοι και γι’ αυτό ο Θόδωρος ζήτησε σε ένα από τα παιδιά του να πάει τα όργανα στο σπίτι. Λίγο αργότερα επέστρεψε και ο Θόδωρος. Βλέποντας το βιολί του φίλου του στο τραπέζι θέλησε να δοκιμάσει να παίξει. Το πήρε στα χέρια του και διαπίστωσε ότι μέσα στο σώμα του βιολιού ήταν ένα πορτοφόλι. Το άνοιξε και βρήκε μέσα ερωτικές επιστολές που του είχε στείλει η γυναίκα.
Αφού παραδόθηκε και οδηγήθηκε σε δίκη βρέθηκαν πολλοί συγχωριανοί του να τον υποστηρίξουν ρίχνοντας το φταίξιμο στην «αμαρτωλή» γυναίκα που είχε δολοφονηθεί. Το δικαστήριο τον έκρινε ένοχο, όμως δεν του επιβλήθηκε ποινή γιατί θεωρήθηκε ότι διέπραξε το έγκλημα ένα βρασμώ ψυχής. Δύο χρόνια αργότερα η 18χρονη μοναχοκόρη της οικογένειας η Φρόσω, η μοναδική που δεν ήταν μπροστά στη σκηνή του εγκλήματος, δεν άντεξε τον χαμό της μητέρας της και αυτοκτόνησε ολοκληρώνοντας έτσι την τραγωδία που πρωταγωνιστής ήταν ο «Γιάννης ο φονιάς» έστω και αν αυτό δεν ήταν το πραγματικό του όνομα…
Ο Γιάννης ο φονιάς: Οι στίχοι του Γκάτσου
Ο Γιάννης ο φονιάς, παιδί μιας Πατρινιάς
κι ενός Μεσολογγίτη
Προχτές την Κυριακή μετά απ’ τη φυλακή
επέρασ’ απ’ το σπίτι
Του βγάλαμε γλυκό,τού βγάλαμε και μέντα
μα για το φονικό δεν είπαμε κουβέντα
Μονάχα το Φροσί με δάκρυ θαλασσί
στα μάτια τα μεγάλα
Τού φίλησε βουβά τα χέρια τ’ ακριβά
και βγήκε από τη σάλα
Δεν μπόρεσε κανείς τον πόνο της ν’ αντέξει
Κι ούτε ένας συγγενής να πει δεν βρήκε λέξη
Κι ο Γιάννης ο φονιάς στην άκρη της γωνιάς
με του καημού τ’ αγκάθι
Θυμήθηκε ξανά φεγγάρια μακρινά
και τ’ όνειρο που εχάθη
reader.gr
